Brief naar informateur

Aan de Informateur Mw. Drs. E.I. Schippers

Binnenhof 4 2513 AA Den Haag

Betreft: Ouderenwerkloosheid

Apeldoorn, 28 Maart 2017

Geachte mevrouw Schippers,

Binnenkort komt er een nieuw kabinet in Nederland. De belangrijkste onderwerpen zijn: normen en waarden in Nederland, zorg, onderwijs, AOW-leeftijd, werk en ouderen/gepensioneerden. Wij vragen specifiek uw aandacht voor de ouderen werkloosheid. De lijsttrekkers van de politieke partijen zijn hierover uiterst terughoudend geweest. Hierdoor is dit belangrijke onderwerp onderbelicht gebleven.

De AOW-leeftijd wordt in rap tempo opgetrokken naar de 67 jaar en 3 maanden en wellicht in de toekomst nog hoger. De arbeidsparticipatie onder de ouderen neemt ook toe, maar helaas blijft de werkeloosheid onder ouderen sterk onderbelicht.

Onze ervaring is dat de oudere werkzoekenden haast niet meer aan het werk komen. Bijvoorbeeld de leeftijdscategorie van 60+ heeft conform de laatste meting van het CBS nog 1, 2% kans om aan het werk te komen. Resultaat:

1. Een belangrijk deel van de oudere werkzoekende belandt na het verstrijken van zijn WW rechten in de Bijstand / IAOW.

2. Belandt in een situatie zonder inkomen.

3. Wordt “vrijwillig gedwongen” zzp'er om er nog iets van te maken met alle consequenties die daar bij horen.

Het is voor de oudere werkzoekende een uitzichtloze situatie en een armoedeval, waardoor cynisme en boosheid toeslaan. De oudere werkzoekende wil werken, maar diepgewortelde vooroordelen maken dat onmogelijk. Dit ondanks de inzet van John de Wolf als Ambassadeur. Het werkloosheidsaandeel van de oudere werkzoekenden neemt ook nu nog toe. Het percentage ouderen binnen de langdurige werkloosheidcijfers bedraagt inmiddels 53%.

Onze ervaring is ook dat zowel de reguliere werkloosheidscijfers als de statistieken geen juist beeld geven over de werkelijke omvang van de totale werkloosheid. Ook niet over het percentage oudere werkzoekenden. Na de het doorlopen van de WW rechten verdwijnt deze groep voor een belangrijk deel uit de tellingen én uit de statistieken.

De oudere werkzoekende die bv bijstand of IAOW krijgt is nog zichtbaar in toenamecijfers van bijstandsrechten. De rest +/- 70% verdwijnt als niet uitkering gerechtigden (Nuggers) uit zowel de tellingen als de statistieken. Deze doelgroep is echter nog onverkort werkloos. Voor het overgrote deel van deze categorie geldt een armoedeval van enorme omvang waarbij alle spaargelden, oudedagvoorzieningen en in voorkomende gevallen de eigen woning verdampen zonder dat ze daar debet aan zijn. Een financieel drama dat niet meer te repareren is in de enkele jaren tot hun pensioengerechtigde leeftijd. Ook niet wanneer men nog een baan zou vinden en zeker niet wanneer er geen baan meer wordt gevonden.

Wij hebben alle politieke partijen inmiddels vier keer benaderd met de intentie het onderwerp ouderen werkloosheid op de agenda te krijgen. De response van de politieke partijen is bedroevend. Veel van de politieke partijen reageren niet, anderen schrijven welke “voorstellen” zij de afgelopen jaren hebben gedaan om de werkloosheid te bestrijden. Zichtbaar resultaat ontbreekt, anders dan plannen met een looptijd van vier tot veertig jaar. Elke vorm van inzet op korte termijn ontbreekt dan ook in alle voorliggende partijprogramma’s. Dit tekent een voorland waarin alle langdurig werkloze ouderen kort voor hun pensioengerechtigde leeftijd worden ontdaan van alle middelen die zij in hun werkzame leven hebben opgebouwd. Er zijn op dit moment ruim 100 stimuleringsmaatregelen voor werkzoekenden. Een woud van regelingen waarvan niemand ze allemaal weet. Ons advies is: Schaf deze regelingen allemaal af en vervang deze door maximaal 10 goede efficiënte regelingen en geef daar brede bekendheid aan. De meest effectieve zijn: de No Risk polis, de Premie korting, de inmiddels afgeschafte Scholings voucher. En het schrappen van het voorgenomen besluit om scholingskosten niet meer aftrekbaar maken.

Wij benaderen u, als informateur, in een poging om dit onderwerp op de agenda van het nieuw te vormen kabinet te zetten.

De consequenties voor deze doelgroep zijn zo groot dat ze niet langer onbenoemd mogen blijven en die aanvullende inzet op korte termijn rechtvaardigen. Diverse “nieuwe” oplossingsrichtingen zijn denkbaar maar tot heden op geen enkele manier politiek bespreekbaar gebleken.

Daarnaast zouden wij het willen hebben over het UWV. Deze uitvoeringsinstantie voert kabinetsbesluiten uit, en maakt zelf nagenoeg geen beleid. Door achtereenvolgende kabinetten is sterk bezuinigd op het UWV. Dit heeft er in de praktijk toe geleid dat het UWV meer met handhaven en sanctioneren bezig is dan met motiveren en stimuleren. Uit de kennisbrief van maart 2017 blijkt dat er 198.792 50+ ers zijn met een WW uitkering.

Uit ervaringscijfers weten wij dat ca 30 % van hen een nieuwe baan zullen vinden. 30% zal doorstromen naar de IOAW en Bijstand. 40% verdwijnt uit het zicht. En juist in deze laatste twee groepen bevinden zich de ware tragedies. Gedwongen huis verkopen, echtscheidingen en zelfdodingen komen juiste daar helaas veel voor.

Ons advies aan een nieuw kabinet is dan ook om de dienstverlening van het UWV uit te breiden naar elke werkzoekende. En niet te stoppen aan het einde van een WW uitkering. Maar ook daarna in samenwerking met de gemeenten streven naar een uniforme dienstverlening waarin motiveren en stimuleren centraal staan voor elke werkzoekende. Onder de huidige omstandigheden kan het UWV beter worden opgegeven, en de uitkeringsfabriek overdragen aan werkgevers en werknemers organisaties. Tenslotte brengen die ook het geld voor deze uitkeringen op.

Tot Slot: Wij zijn als landelijke zelfzorgorganisatie op zoek naar manieren ( zoals netwerken, adviseurs en andere beleidsbepalers) om de politiek te beïnvloeden en onze problematiek inzichtelijk en bespreekbaar te maken.

Als TalentPlus zijn wij met verschillende scenario’s landelijk met 29 afdelingen actief om onze leden weerbaarder te maken en de perspectieven op werk te vergroten. Met onze manier van werken slagen wij erin om 40% van onze leden binnen 16 maanden weer naar betaald werk te begeleiden.

Hoogachtend,

Dirk Westerhof (QOC)

Voorzitter Talenplus Nederland

Hoge Drie 54

7335 AS Apeldoorn